Fentanil Tehlikesi Artıyor mu?
ABD Başkanı Donald Trump, Meksika, Kanada ve Çin mallarına gümrük vergisi getirme kararını sadece ekonomik nedenlerle almadığını, “fentanil belasını” da sona erdirmek istediği öne sürülüyor.
Trump yönetimi, uyuşturucunun yapımında kullanılan kimyasalların Çin’den geldiğini, Meksikalı çetelerin uyuşturucuyu yasa dışı yollardan temin ettiğini ve Kanada’da fentanil laboratuvarları olduğuna ilişkin istihbarat raporlarını açıklıyor. Trump göreve başladığı gün yabancı uyuşturucu kartellerinin “yılda 250 bin veya 300 bin Amerikalıyı öldürdüğünü” söyledi. Beyaz Saray sözcüsü Karoline Leavitt de fentanil “on milyonlarca Amerikalıyı öldürdüğü” için gümrük vergilerinin gerekli olduğunu söyledi.
ABD’de aşırı doz fentanil kullanımından yaşanan ölümler tarihi zirvesine ulaştı. Ülkede ilk kez bir yılda aşırı doz ilaç kullanımından hayatını kaybedenlerin sayısı 100 bine ulaştı. Bu ölümlerin yüzde 66’sı fentanil yüzünden gerçekleşti.
FENTANİL BİR TÜR OPİOİD.
Opioidler, vücutta morfin etkisi yapan ve genelde analjezik olarak kullanılan kimyasal maddeler olarak tanımlanıyor, bağımlılık yaratabiliyorlar. Morfin ve kodein gibi reçeteli ilaçların yanı sıra, eroin de bir opioid maddesi
Fentanil, aşırı ağrı durumunda doktor tarafından reçeteyle yazılabilen bir ilaç; ancak yasa dışı örgütler tarafından da üretip satılıyor. Amerikan Uyuşturucuyla Mücadele Kurumu’na (DEA) göre Çin’den getirilen kimyasallar kullanılarak üretilen yasa dışı ilaçlar Meksika’dan ülke sınırlarına sokuluyor.
2010 yılında 40 binden daha az kişi aşırı doz ilaç kullanımından hayatını kaybetmişti; bu ölümlerin yüzde 10’undan azı fentanil kullanımı kaynaklıydı. O zamanlar ölümlerin nedeni daha çok eroin ya da reçeteli opioid kullanımıydı.
ÜNİVERSİTELERİN ARAŞTIRMASI
California Los Angeles Üniversitesi (UCLA) tarafından bu hafta yayımlanan ve 2010-2021 yılları arasında aşırı doz yüzünden yaşanan ölümleri inceleyen bir araştırma ise vahim tabloyu ortaya koydu. BBC muhabiri Nadine Yousif’in haberine göre veriler, fentanilin ABD’de aşırı doz ölümlerde etken bir madde olduğunu gösteriyor.
Araştırmacılar, yasa dışı üretilen fentanilin ABD’de “benzeri görülmemiş bir aşırı doz krizi yarattığını” aktarıyor.
Hawaii’den Alaska ve Rhode Island’a kadar ABD’nin bütün köşelerinde fentanil görüldüğü belirtilirken, bu madde yüzünden yaşanan ilk ölümlerin 2015 yılında gözlendiği ifade edildi. Araştırmada fentanil ile kokain ve metamfetamin gibi başka bir uyarıcı maddenin beraber kullanılmasından ötürü yaşanan ölümlerin de artış gösterdiği ortaya çıktı.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ TARTIŞMA YARATIYOR
Araştırmacılara göre diğer ilaçlarla beraber fentanilin ölümcül bir şekilde kullanılması, ABD’de aşırı dozdan ölümlerin dördüncü dalgasının yaşanmasına neden oluyor.
Prof. Shover’a göre madde kullanımına ilişkin tedavi yöntemlerinin güncel olmaması da sorunu körüklüyor: “Bizim tedavi sistemimiz tek bir uyuşturucuya odaklanmayı seçiyor. Ancak insanlar aynı anda birden fazla uyuşturucu kullanıyor.”